NOTICIAS A LIMIA | No taller do Entroido: os fíos que transmiten a tradición

Santi hai anos que non se viste de pantalla. O Entroido cambiou e a el o que lle gusta é a tradición. Quizá por iso aférrase ás máscaras, un traballo de artesán, calmo, constante. A sangue do Entroido corre polos fíos que cose Santi no seu taller Arrebol de Xinzo de Limia. Ao seu lado, Aurora, que agarima cada pucho, a tea que está no principio dunha máscara de pantalla. 

"A técnica é a carta pesta, orixinaria de Italia, cando menos do século XV", explica Santi. Consiste en elaborar obxectos xuntando anacos de papel pegados cunha pasta, no caso das pantallas, auga e fariña, "o engrumo". "E se non deixas ocos, aire, ao final resulta tan dura como a madeira". Cunha navalliña vaise cortando, pulindo a superficie; un proceso laborioso, delicado, para mans de artesán. 

"A base está nisto", di Aurora, e mostra un sombreiro convertido nunha carauta negra contorneada por fíos brancos. "Aproveitamos todo o sombreiro para facer o nariz, as o bigote, os labios... tamén os cornos". Despois vén o engrumo, e pasada pola navalla e, ao final, o esmalte.

"O esmalte é unha técnica moi delicada. Temos agora unha pintora no obradoiro que se volve tola con isto, e mira que ten man", conta Santi divertido. "Tamén temos un xastre, que como cose tan ben, ás veces vai pola súa conta, dou a volta e xa está cambiado a puntada".

Santi transmite o saber. El empezou moi novo. "Estabamos con Julio Villarino, a cousa era dar unha puntada xusto en medio da base do ollo. A primeira foi ben; a segunda, non tanto; e a partir da terceira díxome: xa non me mostres máis, segue... E despois de volver da mili xa me puxen a isto".

Facer unha máscara leva entre 60 e 70 horas. Tamén se reparan. Santi recoñece cada una das máscaras de pantalla que fixo. Mesmo foi quen de introducir algunha innovación.

Como aos pequenos lles caían se lles quedaban grandes, deixou un corte na parte de atrás e ideou un peche con cordóns de zapatos. "Metían a cabeza e axustaban. Despois púxeno tamén nas de maiores. É máis práctico e cómodo".

No taller este ano andarán por unhas trinta máscaras. Tamén as hai a restaurar. Algunhas, feitas hai máis de 30 anos. Se o traballo está ben feito, o material é resistente. O máis recorrente é unha man de pintura de cando e cando. "Estes días andamos a mil, á xente entroulle a présa a última hora, como non se sabía se ía haber Entroido ou non... O ano pasado foi diferente, como se suspendeu, puidemos entregar algunhas pezas en marzo. Mais o normal é que o mércores de cinza xa nos poñamos a traballar para o ano seguinte", conta Aurora.

A sangue do Entroido corre polos fíos que cose Santi no seu taller Arrebol de Xinzo de Limia.

Ao seu lado, Aurora, que agarima cada pucho, a tea que está no principio dunha máscara de pantalla. 

O taller de Aurora e Santi chámase Arrebol. Pola cor rubia. Está cheo de máscaras a medio facer. O posto de traballo deles dous ocupa un espazo mínimo na habitación máis pequena, aproveitando a luz da rúa. Despois hai unha gran mesa onde este ano volveron impartir os obradoiros. Alí están as creacións da pintora, do xastre e do resto de alumnos. Santi mostra satisfeito dúas carautas, unha grande e unha pequena. "É dun pai que está facendo unha para el e outra para o fillo". 

Iso é o Entroido en Xinzo. Tradición que se transmite polos fíos que cosen mans expertas de pais que un día foron fillos. No interior da carauta están cosidos os segredos, a fórmula para que a tradición non esmoreza.

Na terceira fin de semana do Entroido de Xinzo de Limia toca Domingo Corredoiro. As pantallas aparecen na rúa. O día anterior, o sábado, a festa en feminino. O Entroido 202 alcanza o seu ecuador.